Wysokozmineralizowane wody zawierają często znaczące ilości cennych składników, m.in. jodu, bromu, magnezu, boru, potasu oraz litu. Zależnie od składu chemicznego mogą stanowić surowiec do pozyskiwania określonych pierwiastków i substancji chemicznych.
Aktualnie tego typu produkcja na skalę przemysłową nie jest w kraju prowadzona. Natomiast w przeszłości zasobne w jod wody występujące na obszarze zapadliska przedkarpackiego były wykorzystywane do eksperymentalnej produkcji tego pierwiastka. Prekursorem w tej dziedzinie był Władysław Chajec – samodzielny pracownik naukowo-badawczy Instytutu Nafty i Gazu w Krośnie. Na podstawie technologii, opracowanej przez zespół pod jego kierownictwem, w latach 1950-54 prowadzono doświadczalna produkcję jodu w Dębowcu w oparciu o tamtejsze wody typu solanek, zawierające ok. 120 mg/dm³ tego pierwiastka. W 1957 r. produkcję na pewien czas wznowiło Przedsiębiorstwo Państwowe Kopalnictwo Naftowe w Krośnie (Chajec 1966). Łącznie wyprodukowano w Dębowcu ponad 100 kg czystego jodu. Udoskonalona na podstawach doświadczalnych metoda, tym razem o charakterze półprzemysłowym, została wdrożona przez Zjednoczenie Kopalnictwa Surowców Chemicznych w nowym zakładzie w Łapczycy koło Bochni. Do produkcji wykorzystywano wody typu solanki ze złoża Bochnia-Łapczyca-Gdów, zawierające średnio ok. 100 mg/dm³ jodu. Odbiorcą pozyskanego jodu miał być krajowy i zagraniczny przemysł farmaceutyczny oraz chemiczny. Istniały również plany przesyłania wysoko stężonych wód do Zakładów Chemicznych w Oświęcimiu (w przypadku wód z Dębowca) oraz do Zakładów Sodowych w Krakowie (wód z Gdowa i Łapczycy). W tym czasie za perspektywiczne dla przemysłowego pozyskiwania pierwiastków uważano wody zawierające co najmniej: 80-100 mg/dm3 jodu, 200-250 mg/dm³ bromu, 2 g/dm³ magnezu, 1 g/dm³ potas lub 10 mg/dm³ litu (Płochniewski 1978). W 2006 r. opatentowana została nowa metoda produkcji jodu, która umożliwia produkcję pierwiastka przy jego zawartości wodach na poziomie 40 mg/dm³. Została ona przygotowana w Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Górnictwa Surowców Chemicznych Chemkop. Jod jest wykorzystywany w medycynie, przemyśle chemicznym (produkcja barwników), fotografice oraz elektronice.

Literatura

Szczegóły dotyczące cytowanej literatury znajdują się w zakładce Bibliografia